Zorgnetwerk Trento: ‘BelRAI Home Care belangrijk instrument voor oriënterend kortverblijf'
Zorgnetwerk Trento (WZC Sint-Jozef in Moerzeke en WZC De Vliet in Zele) uit de Denderstreek startte in mei 2021 met oriënterend kortverblijf, een relatief nieuw concept. Doel? De mogelijkheden onderzoeken voor na het verblijf. Kan de persoon nog thuis wonen, is een opname in een woonzorgcentrum aanbevolen of moet er op zoek gegaan worden naar een andere verblijfplaats? Een van de instrumenten om een advies te formuleren is BelRAI Home Care (en Pyxicare). Hoe dat precies werkt in de praktijk vernemen we van directeur kwaliteit en innovatie Bart Onselaere en ergotherapeuten Stefanie Meskens en Elien D’Hooge.
Weer naar huis of niet?
Het oriënterend kortverblijf bestaat eigenlijk nog maar sinds 2020, binnen Zorgnetwerk Trento sinds 2021. Bedoeling is in de eerste plaats om onnodige ziekenhuisopnames van kwetsbare ouderen te vermijden. Meestal gaat daar een incident aan vooraf, zo zegt Elien: “Door een bepaalde aandoening of acuut gezondheidsprobleem is het plots onzeker of de persoon in kwestie weer naar huis kan. Tijdens het verblijf gaan we kijken of dat nog mogelijk is.”
Bart: “Tijdens het oriënterend kortverblijf zoeken we het antwoord op de vraag: Wat is voor die persoon de best passende verblijfplaats op dat moment? De focus ligt eerst op een terugkeer naar huis. Kan dat niet, dan kijken we welke opties er nog zijn. Bijvoorbeeld een assistentiewoning of opname in een woonzorgcentrum.”
Elien: “BelRAI is één van de instrumenten die we daarvoor gebruiken, maar we kijken natuurlijk ook naar de woonomgeving, hun netwerk, de thuiszorgpartners, ... En natuurlijk bevragen we ook de cliënten zelf. Wat zijn hun doelstellingen? Hoe belangrijk vinden ze bepaalde activiteiten? Op die manier maken we een inschatting.”
BelRAI Home Care
Voor het oriënterend kortverblijf maken ze bij Zorgnetwerk Trento gebruik van de versie Home Care (HC) van BelRAI. Die legt andere accenten volgens Elien: “We waren al langer vertrouwd met BelRAI, want we werkten er al een aantal jaren mee in ons vast verblijf in het woonzorgcentrum (LTCF) en in het zorgvernieuwingsproject SOM+ (HC). BelRAI Home Care richt zich meer op thuiszorg. In omvang is ze gelijkaardig, maar sommige items verschillen. De focus ligt meer op IADL, de woonomgeving en de mantelzorger.”
‘Tijdens het oriënterend kortverblijf zoeken we het antwoord op de vraag: Wat is voor die persoon de best passende verblijfplaats op dat moment?’
“Het doel blijft uiteindelijk om het oriënterend kortverblijf zo kort mogelijk te houden. We doen dit door een intensieve begeleidingsperiode aan te bieden zodoende de mogelijkheden van de cliënt en zijn omgeving te bepalen. BelRAI wordt trouwens verschillende keren tijdens het traject afgenomen: een eerste keer zo snel mogelijk na opname, een tweede keer voor het transdisciplinair overleg en een derde keer bij ontslag. We bekijken dan of er een verschil merkbaar is in de resultaten.”
Mantelzorger onder druk
Een belangrijke schakel in de thuiszorg is natuurlijk de mantelzorger. Hij of zij wordt dus zeker betrokken in het hele proces, zo verzekert Elien: “De rol van de mantelzorger is dan ook groot. Zijn of haar aanwezigheid bepaalt vaak of het lukt om nog thuis te wonen. We proberen de mantelzorger dan ook actief te betrekken tijdens het oriënterend kortverblijf. Het draait dus niet enkel om de cliënt maar ook om familie, buren en andere kennissen die eventueel mantelzorg opnemen.”
Stefanie: “Om de druk op de mantelzorger te meten gebruiken we onder meer de Zarit Burden-schaal. Hoe ervaart die de zorglast? Kan die dat mentaal en fysiek aan? En op welk vlak heeft die dan ondersteuning nodig? Het zijn allemaal vragen waarop we een antwoord zoeken. We zien trouwens dat de druk op de mantelzorger vandaag heel erg groot is, zeker als die zelf nog werkt of een gezin heeft. Dan wordt het vaak een moeilijke combinatie.”
“De psycholoog in het woonzorgcentrum neemt dan ook een belangrijke rol in binnen het transdisciplinaire team en analyseert mee de situatie. Hij of zij ondersteunt de mentale aspecten binnen het oriënterend kortverblijf. Zowel bij de bewoner, mantelzorgers als het team”, aldus Bart.
Integratie in welzijnsplan
Zorgnetwerk Trento plant ook steeds een huisbezoek samen met de cliënt, eventueel in aanwezigheid van een mantelzorger. Die gegevens worden ook meegenomen in BelRAI. Elien: “Klopt, maar ook na het oriënterend kortverblijf gaan we de mensen thuis opvolgen , via het zorgvernieuwingsproject SOM+. Wat dat betreft is Pyxicare een handig hulpmiddel, want de synchronisatie verloopt makkelijk. De koppeling met andere systemen of applicaties gebeurt voorlopig nog handmatig, maar we gaan de BelRAI-gegevens wel integreren in het welzijnsplan.”
‘Wij zien BelRAI HC vooral als een observatie-instrument. De meeste info verzamel je tijdens de dagelijkse contacten en de bevraging van andere zorgverleners, mantelzorgers, huisartsen, ...’
“Dat welzijnsplan beschrijft de zorg maar ook het welzijn en de levenskwaliteit. En het bevat ook de schalen en caps uit de BelRAI. Op die manier creëren we een kapstok waaraan we onze doelstellingen koppelen. Momenteel zijn we bezig alle informatie – die van het huisbezoek, de bevraging met de bewoner én BelRAI – in één geheel te gieten. Dat noemen we dus het welzijnsplan.”
BelRAI HC als observatie-instrument
BelRAI is geen vragenlijst, zo zegt Elien: “Het is een beoordelingsinstrument om de noden en het functioneren van kwetsbare personen in kaart te brengen. Het is voornamelijk een observatie-instrument want de meeste info verzamel je tijdens de dagelijkse contacten en de bevraging van andere zorgverleners, mantelzorgers, huisartsen,...”
“Je beschikt dan ook best over de nodige ervaring en kennis om het optimaal te laten renderen. Je hebt een opleiding nodig om de BelRAI correct te gebruiken en de resultaten te interpreteren”, aldus Stefanie.
Bart: “Zonder BelRAI en Pyxicare zouden er zeker wat items aan onze aandacht ontsnappen. Volgens wetenschappelijk onderzoek gaat het om zo’n 30 procent en dat komt wel overeen met onze ervaring in de praktijk. Als je die info niet verzamelt op een gestructureerde manier, dan mis je sowieso een aantal zaken.”
Beter overleg en grondige analyse
BelRAI vergemakkelijkt ook het overleg bij Zorgnetwerk Trento, zo zegt Elien: “We beschikken dankzij BelRAI over een gemeenschappelijke taal om in overleg te gaan met andere zorgverleners, ongeacht de zorgdiscipline. BelRAI detecteert bijvoorbeeld een incontinentieprobleem of geeft aan dat er meer nood is aan beweging. Het bevestigt ook vaak gewoon het buikgevoel dat je al had als zorgverlener.”
Bart: “De grote meerwaarde zit ‘m in de analyse die de basis vormt voor de beslissing. Wat is de beste oplossing voor de bewoner? Zelfs al komt het uiteindelijk toch tot een opname in een woonzorgcentrum, mensen krijgen toch echt het gevoel dat alle pistes onderzocht zijn. Dat creëert gemoedsrust. Mensen die wel naar huis terugkeren zijn blij dat alles in kaart gebracht is om dat mogelijk te maken. Bijvoorbeeld: kan ik vanuit mijn zetel makkelijk naar het toilet? Is alles daarvoor voorzien in mijn woning? Kan ik zelf mijn maaltijden bereiden? Het zijn allemaal vraagstukken die we onderzoeken.”
Meer weten over BelRAI Home Care in Pyxicare voor het oriënterend kortverblijf?
Zorgnetwerk Trento werkt tijdens de palliatieve levensfase met BelRAI. Daarover vertellen ze meer tijdens het webinar over BelRAI palliatieve zorg op 27 maart.
